Autor: Melania Tutak

18 świec białych i dziesięć niebieskich. Tyle zapłonęło na ulicy Lipowej pod tablicą upamiętniającą katastrofę angielskiego Liberatora. Tyle samolotów brytyjskich i amerykańskich wraz z załogami pochłonęła nad Małopolską niemiecka machina wojenna.Na spacerze pojawili się świadkowie tej pamiętnej nocy z 16 na 17 sierpnia 1944 roku – Podgórzanie. Jeden z nich przyniósł ze sobą maleńki fragmencik rozbitego Liberatora – śrubkę. Inny opowiadał o tym, że wieść o katastrofie rozeszła się lotem błyskawicy i obejrzeć wrak samolotu przyszło wiele osób. Każdy zabierał ze sobą fragment maszyny, a kobiety z resztek spadochronu szyły sobie bluzki.Pamięć owej nocy ciągle żyje we wspomnieniach tych ludzi, choć czas zatarł szczegóły wydarzenia. I choć nie wszyscy byli zgodni co do miejsca, w którym rankiem 17 sierpnia ujrzeli rozpruty kadłub angielskiej maszyny, to wszyscy zgodzili się z dr Wielgusem, że teraz najważniejsza w tej historii jest pamięć. O bohaterstwie ludzi niosących pomoc walczącemu miastu innego narodu, o okrucieństwie wojny.Wszyscy poznali też szczegóły projektu, który być może w przyszłości stanie na Bulwarze Inflanckim, być może kiedyś Bulwarze Lotników Alianckich.Pragniemy bardzo gorąco, bardzo serdecznie podziękować dr Krzysztofowi Wielgusowi za poprowadzenie spaceru.

W nocy z 16 na 17 sierpnia 1944 roku mieszkańców Podgórza obudził potężny hałas. Na niebie widać było lecący nisko nad ziemią płonący, rozpadający się w locie prostokąt, atakowany spod Krzemionek sznurami kolorowych światełek – „koralików nanizanych na niewidzialną nić”. Były to ostatnie chwile czteromotorowego samolotu bombowego typu Liberator o numerze KG-933 ”P„ ze 178 Dywizjonu Bombowego RAF. Były to ostatnie chwile dla załogi kpt. Wrighta. Zestrzelony najpierw prawdopodobnie przez niemieckiego myśliwca, a potem przez niemiecką artylerię przeciwlotniczą samolot wracał z pomyślnie przeprowadzonej misji zrzutowej dla bohatersko walczącej Warszawy. Rozpadł się na kawałki w rejonie Zabłocia. Z załogi przeżył tylko Allan Hammet…Miało to miejsce 63 lata temu w Podgórzu. W związku z tym w 63 rocznicę tej lotniczej katastrofy, w 63 rocznicę trwającego 63 dni Powstania Warszawskiego, Stowarzyszenie PODGORZE.PL zaprasza na spacer-opowieść o bohaterskich lotnikach, którzy latem 1944 roku wykonywali loty ze zrzutami dla AK i walczącej Warszawy, opowieść o tych, których powinniśmy nazywać Warszawskimi Powstańcami. Spacer szczątkami rozbitego Liberatora, poprowadzą i o wydarzeniach nocy z 16 na 17 sierpnia 1944 roku opowiedzą:Krzysztof Wielgus – Towarzystwo Przyjaciół FortyfikacjiKrzysztof Radwan – dyrektor Muzeum Lotnictwa Polskiego w KrakowieRobert Kowalski – prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego o/Nowy TargArkadiusz Sordyl – architekt krajobrazu, twórca projektu pomnika poświęconego lotnikom alianckim na Bulwarze Inflanckim i Dominik Synowiec – historyk sztuki.16 sierpnia (czwartek), godzina 19.00, miejsce zbiórki Muzeum „Apteka pod Orłem”, Plac Bohaterów Getta 18, Podgórze. Gorąco zapraszamy – historia Liberatora jest tak fascynująca jak mało znana.Pod tablicą na ul. Lipowej, upamiętniającą zestrzelonych lotników uczestnicy spaceru zapalą świece.Współorganizatorami spaceru są: Polskie Towarzystwo Historyczne o/Nowy Targ, Muzeum Lotnictwa Polskiego, Towarzystwo Przyjaciół Fortyfikacji.