Pozwolenie konserwatorskie na przebudowę Fortu św. Benedykta UCHYLONE.

MINISTER KULTURY
I DZIEDZICTWA NARODOWEGO
L.dz. DOZ-KD-500-99/05[6398]

DECYZJA

Po rozpatrzeniu Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, z siedzibą w Krakowie przy ul. św. Jana 12, z dnia 12.11.2005 r. (data wpływu: 28.11.2005 r.), od decyzji Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 21.10.2005 r. l.dz. )ZKr/JJ/4151/760/05 pozwalającej Stowarzyszeniu Kultury Akademickiej INSTYTUT SZTUKI z siedzibą w Krakowie przy ul. Rakowieckiej 27 na wykonanie prac budowlanych w ramach inwestycji pod nazwą „Rewaloryzacja i przebudowa Fortu św. Benedykta na cele Centrum Kultury oraz komunikacja – budowa parkingu podziemnego oraz dojazdów na terenie obejmującym działki nr (…) w rejonie ulic Dembowskiego, Stawarza i Powstańców Śląskich wraz z infrastrukturą techniczną (…) – działając na podstawie art. 6. ust. 1 pkt 1 lit. c , art. 7 pkt 1, art. 36 ust. 1 pkt 1, art. 89 pkt 1 raz fart 93 ust 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (…) oraz art. 17 pkt 2, art. 127 paragraf 2 i art. 138 paragraf 2 Kodeksu Postępowania Administracyjnego

U Z A S A D N I E N I EZaskarżoną decyzją z dnia 21.10.2005 r. Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków pozwolił Stowarzyszeniu Kultury Akademickiej INSTYTUT SZTUKI z siedzibą w Krakowie przy ul. Rakowickiej 27, na wykonanie prac budowlanych w ramach inwestycji pod nazwą: Rewaloryzacja i przebudowa (…), zgodnie z projektem budowlanym wielobranżowym, zaakceptowanym z uwagami pismem z dnia 20.10.2005 r., nr OKZKr/JJ/4147/1081/05m stanowiącym integralny załącznik do pozwolenia.

W uzasadnieniu tej decyzji wskazano, że Fort nr 31 „Święty Benedykt” jako jedno z najstarszych zachowanych dzieł obronnych dawnej Twierdzy Kraków (z lat 1853-56) jest zarazem jedynym zachowanym w Polsce poaustriackim fortem wykonanym w formule wieży artyleryjskiej, spotykanej w wielu twierdzach europejskich, o ogromnej wartości jako zabytku sztuki fortyfikacyjnej. Stwierdzono ponadto, iż nadbudowy zabytków, choć zawsze kontrowersyjne, są jednak uważane za dopuszczalne. Również w przypadku budowli obronnych spotykane są tego typu rozwiązania. Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków jako argument przemawiający za wydaniem pozwolenia Stowarzyszeniu Kultury Akademickiej INSTYTUT SZTUKI uznał także odwracalność tej inwestycji nadbudowa może być w każdej chwili zdemontowana i Fort może zostać przywrócony do jego obecnej formy.

Od decyzji tej złożyło odwołanie, dochowując ustawowego terminu, Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, wnosząc o anulowanie pozwolenia na wykonanie wyżej wymienionych robót.

W uzasadnieniu odwołania Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa stwierdzono, że Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków wskazał „kilkadziesiąt wad ostatniej wersji projektu, który miałby stać się podstawą tychże prac.” Ponadto, kontrowersyjny i budzący program inwestycyjny i realizujący go projekt tzw. rewaloryzacji Fortu jest zaprzeczeniem idei ochrony i konserwacji zabytków, a zgłoszony przez Stowarzyszenie Kultury Akademickiej INSTYTUT SZTUKI program użytkowy wielokrotnie przekracza granice kulturowej i architektonicznej pojemności zabytkowego miejsca i cennego obiektu.

Na podstawie analizy akt sprawy organ odwoławczy zważył co następuje.

Stosownie do przepisu art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków wymaga przeprowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru.

Fort św. Benedykt, wraz z otaczającymi go umocnieniami ziemnymi, prochownią, starodrzewem, drogą dojazdową oraz znajdującymi się na parceli reliktami stanowisk dział przeciwlotniczych z II wojny światowej, został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A-808 na podstawie decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krakowie z dnia 29.06.1969 r.

Z treści rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji z dnia 21.10.2005 wynika, że Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków zaakceptował projekt budowlany rewaloryzacji i przebudowy Fortu św. Benedykt, zawierając jednocześnie szereg uwag do tego projektu, „które należy uwzględnić w projekcie wykonawczym, który wymaga odrębnego uzgodnienia konserwatorskiego, pod rygorem cofnięcia pozwolenia konserwatorskiego na prowadzenie prac”.

Pismem z dnia 25.10.2005 Stowarzyszenie Kultury Akademickiej INSTYTUT SZTUKI poinformowało Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, iż część warunków zawartych w ww. piśmie – załączniku do pozwolenia nie jest możliwa do zaakceptowania. Stowarzyszenie Kultury Akademickiej INSTYTUT SZTUKI zwróciło się do organu pierwszej instancji o zmianę następujących warunków:

• Utrzymania dawnej cysterny w piwnicach Fortu z wodą, zgodnie ze stanem dotychczasowym – wnosząc o zgodę na stałe osuszenie cysterny;
• odmowy wprowadzenia na kondygnację piętra dodatkowego wejścia z pionu komunikacyjnego – prosząc o wyrażenie zgody na realizację takiego wejścia
• rezygnacji z wejścia na platformę widokową na dachu nadbudowy w poziomie sali – stwierdzając, iż platforma taka jest konieczna dla zachowania możliwości inspekcji stanu pokrycia dachowego;
• konieczności, w dalszych pracach projektowych, konsekwentnego działania dla zminimalizowania wysokości nadbudowy oraz zmniejszenia agresywnego oddziaływania jej formy – oświadczając, ze nie jest możliwe dalsze zmniejszenie wielkości nadbudowy;
• niedopuszczenia pokrycia nadbudowy blachą miedzianą i sugestią zastępowania blachy tytanowo-cynkowej patynowanej na kolor szary – wskazując, iż fabrycznie patynowana szaro-zielona blacha będzie najmniej agresywna wizualnie;
• dopuszczenia odwodnienia dachu przez wykucie czy przewiercenie w ścianach fortu kanałów na rury spustowe – twierdząc, że rozwiązanie to jest konieczne w przedstawionym projekcie.

Wobec powyższych ustaleń należy zauważyć, iż rozstrzygnięcie zaskarżonej decyzji organu pierwszej instancji zawiera sprzeczność, polegającą na wyrażeniu zgody na przeprowadzenie prac określonych w projekcie budowlanym wielobranżowym z jednoczesnym określeniem takich warunków w stosunku do niektórych rozwiązań projektowych, które w istocie oznaczają niewyrażenie zgody na wykonanie części prac, według projektu będącego podstawą wydania pozwolenia. Nie wiadomo zatem czy Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków pozwolił na rewaloryzację i przebudowę Fortu św. Benedykt, zgodni z wielobranżowym projektem budowlanym, będącym integralnym załącznikiem do wydanego pozwolenia, czy też odmówił wydania takiego pozwolenia w oparciu o przedstawiony projekt.

Odnosząc się do treści pisma Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 20.10.2005 r., będącego integralną częścią pozwolenia, w którym wskazano na konieczność uwzględnienia sformułowanych w tym piśmie warunków wymagających odrębnego uzgodnienia konserwatorskiego, należy stwierdzić, iż przepisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nie przewidują dokonywania uzgodnień projektów budowlanych czy wykonawczych. Organ ochrony zabytków, działając zgodnie z przepisem fart 36 ust 1 pkt 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, wydaje pozwolenie na prowadzenie prac przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków w formie decyzji administracyjnej. Projekt, załączony do wniosku o wydanie pozwolenia, jest jednym z dowodów, w oparciu o który organ ochrony zabytków dokonuje rozstrzygnięcia w takiej sprawie.

Trzeba również wskazać, że stosownie do przepisu art. 36 ust 3 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, pozwolenia wydane na podstawie art. 36 ust.1 tej ustawy mogą określać warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu. Niemniej jednak, warunki te nie mogą oznaczać faktycznej zmiany wniosku Strony. Wydając decyzją w sprawie pozwolenia na prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, organ ochrony zabytków ma obowiązek dokonać rozstrzygnięcia w zakresie żądania określonego przez stronę we wniosku o wydanie takiego pozwolenia. W rozpatrywanej sprawie inwestor szczegółowo określił swoje żądanie dołączając do wniosku projekt, który został zaakceptowany przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wyłącznie w części, a w pozostałej części de facto zmieniony poprzez określenie warunków w piśmie z dnia 20.10.2005 r.

Wobec faktu, że w oparciu o materiał dowodowy nie można jednoznacznie ustalić czy Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków udzielił pozwolenia na opisane wyżej prace, organ odwoławczy jest zobowiązany do uchylenia zaskarżonej decyzji w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, stosownie do przepisu fart 138 paragraf 2 Kodeksu Postępowania Administracyjnego.

W tym stanie rzeczy należało orzec jak w rozstrzygnięciu.

Decyzja niniejsza jest ostateczna w administracyjnym toku postępowania.

Strona, która uważałaby, że decyzja ta narusza prawo, może zgodnie z przepisem art. 53 paragraf 1 i art. 54 paragraf 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 2002 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (…) wnieść skargę, za moim pośrednictwem (…), do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w terminie 30 dni od dnia jej doręczenia.