Na fasadzie kamienicy przy Rynku Podgórskim 11, od strony ul. Brodzińskiego została wmurowana tablica pamięci dr Józefa Emilewicza, adwokata, radnego Wolnego Królewskiego Miasta Podgórza, prezesa podgórskiego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego Sokół, także członka komisji do sprawy połączenia Podgórza z Krakowem. Dr Józef Emilewicz mieszkał w tej kamienicy wraz z rodziną przez blisko 30 lat.
Tablica została wmurowana z inicjatywy wnuczki dr Józefa Emilewicza – Barbary Vecer, z pomocą arch. Jarosława Żółciaka.
Poniżej biogram opracowany przez arch. Jarosława Żółciaka:
Józef Walenty Emilewicz (ur. 6 stycznia 1864 r. w Podgórzu, zm. 31 grudnia 1936 r. w Krakowie) – adwokat, doktor nauk prawnych, polski działacz społeczny i samorządowy, radny m. Podgórza oraz m. Krakowa, członek komisji połączeniowej z Krakowem, prezes podgórskiego gniazda Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”.
Syn Walentego z Tyńca (1829-1904), asesora (członka zarządu) miasta Podgórza i Antoniny Kłapy z Wieliczki (1834-1900), brat architekta Piotra (1871-1940) oraz dra chemii Tadeusza (1877-1931), miał dziesięcioro rodzeństwa. Wykształcenie: Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, matura 1 lipca 1883 r.; Uniwersytet Jagielloński Wydział Prawa, student zwycz. 1883/84 do 1885/86, Uniwersytet w Wiedniu rok akad. 1887/88; doktor prawa 13 lipca 1896[1].
Prowadził kancelarię adwokacką w Podgórzu, początkowo przy ul. Krakowskiej (obecnie ul. Brodzińskiego) nr 9[2], później na Rynku (obecnie Rynku Podgórskim) nr 10[3]. Był radnym miasta Podgórza, członkiem komisji do sprawy połączenia z Krakowem[4] oraz członkiem reprezentacji Podgórza okresu po połączeniu miast[5] (w czasie wojny, Rada przyboczna)[6]. W Radzie Krakowa członek trzech komisji: gruntowej, dla przemysłów koncesjonowanych i dla spraw dzielnicy XXII Podgórze[7]. Wraz z ojcem wymieniony na liście pierwszych druhów podgórskiego „Sokoła”[8], wieloletni członek zarządu i prezes „Sokoła” w Podgórzu[9]. Członek zarządu Kasy Oszczędności w Podgórzu, prezes Stowarzyszenia korpusu c.k. weteranów wojskowych, prezes Stowarzyszenia właścicieli realności w Podgórzu, wiceprezes Centralnego związku Towarzystw właścicieli realności w Zachodniej Galicji i Wielkim Księstwie Krakowskim[10].
6 lipca 1907r. poślubił Marię z Barberowskich, mieli córkę Karolinę. Mieszkali przy Rynku (obecnie Rynku Podgórskim) nr 11. Emilewiczowie ufundowali cegiełkę na odnowienie zamku królewskiego na Wawelu (nr 3690)[11]. Spoczął w rodzinnym grobowcu na Starym Cmentarzu Podgórskim[12]. W 1978 r., w związku z likwidacją większej części tego cmentarza, grób przeniesiono na Nowy Cmentarz Podgórski.
Ilustracje:
Józef Emilewicz w mundurze Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” fot. zakład J. Sucheckiego, Podgórze, Rynek 9, w zbiorach prywatnych.
Józef Emilewicz na portrecie Wincentego Wodzinowskiego (z dedykacją malarza dla Marii Emilewiczowej), Witów, 1914 r., w zbiorach prywatnych.
Zdjęcie rodziny Barberowskich, Osuchowskich i dr. Józefa Emilewicza (stoi drugi od prawej) oraz jego żony Marii, z d. Barberowskiej (siedzi po prawej), fot. ok. 1907 r., autor nieznany, w zbiorach prywatnych.
Karolina Emilewiczówna, Karolina – córka Marii i Józefa Emilewiczów, autor portretu nieznany, w zbiorach prywatnych.
PRZYPISY:
[1] Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae 1850/51-1917/18 in seculis XVIII-XX, t. 3 E-J, Mieczysław Barcik, Adam Cieślak, Danuta Grodowska–Kulińska, Urszula Perkowska, red. Krzysztof Stopka, s. 36, Kraków 2006.
[2] ”Kalendarz Krakowski Józefa Czecha”, rok 1906, s. 172.
[3] ”Kalendarz Krakowski Józefa Czecha”, rok 1907, s. 178.
[4] Podgórze nie chce przyłączyć się do Krakowa, „Ilustrowany Kuryer Codzienny” nr 244 z 26 października 1911 r., s. 5.
[5] Tadeusz Przeorski Rozszerzenie granic stoł. król. m. Krakowa w latach 1909–1915, w: Kraków, rozszerzenie granic 1909–1915, oprac. zbior., [red. Adam Chmiel i T. Przeorski], Kraków, 1931, s. 570 i 571.
[6] ”Kalendarz Krakowski Józefa Czecha”, rok 1916, s. 76.
[7] ”Kalendarz Krakowski Józefa Czecha”, rok 1917, s. 99
[8] Franciszek Bardel, Dziesięć lat Sokolstwa w Podgórzu, Kraków 1901, s. 30 i 33.
[9] Pamiętnik IV Zlotu Sokolstwa Polskiego we Lwowie w dniach 27-29 czerwca, oprac. zbior., red. Xawery Fiszer, Alojzy Wallek i Tadeusz Witwicki, Lwów 1904, s. 32.
[10] ”Kalendarz Krakowski Józefa Czecha”, rok 1914, s. 210, 232 i 233.
[11] Jadwiga Prus Napisy cegiełkowe, w: Cegiełki Wawelskie Franciszek Fuchs, Olga Łaszczyńska, J. Prus, Źródła do dziejów Wawelu, T. VI, red. O. Łaszczyńska, Antoni Franaszek, Kraków 1972, s.162.
[12] Karolina Grodziska Cmentarze Podgórza, Kraków 1992, s. 111.
