W Niedzielę Palmową, 10 kwietnia o godz. 17.00 w kaplicy pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej na terenie zabytkowego zespołu szpitalno-parkowego w Krakowie Kobierzynie można będzie wysłuchać jednego z najwspanialszych dzieł muzyki dawnej – Stabat Mater Giovanniego Battisty Pergolesiego (1710-1736).

Organizatorem Koncertu, który odbywa się pod patronatem Dyrektora Szpitala Klinicznego im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie Michała Tochowicza, jest Rektorat Matki Boskiej Częstochowskiej. Koncert nie jest biletowany, a wstęp wolny. Zapraszamy!

Tekst i jego Autor

Słowa Stabat Mater napisane zostały w XIII wieku przez Jacopona da Todi (1230 – 1306), włoskiego poetę i mistyka franciszkańskiego, twórcę pieśni duchownych i traktatów o życiu wewnętrznym. Jego pisma przenika idea dobrowolnego ubóstwa i miłości do Chrystusa. Słynna sekwencja Stabat mater dolorosa opisuje scenę opłakiwania przez Bożą Matkę Ukrzyżowanego Zbawiciela. Autor tekstu Jacopone da Todi ur. jako Iacopo de’Benedetti i był notariuszem. W 1268 roku pod wpływem życiowej tragedii tragicznej śmierci żony, porzucił życie świeckie. W 1278 roku, wstąpił do zakonu franciszkanów, gdzie był orędownikiem rygorystycznej interpretacji reguł zakonnych, atakował też zepsucie panujące w Kościele. W 1297 roku, papież Bonifacego VIII ekskomunikował go uwięził. Z lochu uwolnił go dopiero papież Benedykt XI w 1303 roku. Po zwolnieniu z więzienia Iacopone przeżył jeszcze trzy lata. Zmarł w klasztorze Collazone w pobliżu Todi w 1306 roku.

Muzyka

Ze stworzeniem muzyki do sekwencji Stabat mater Iacopona de Todi mierzyli się najwięksi kompozytorzy czasów renesansu (Giovannie da Palestrina i  Josquina des Prés) przez mistrzów baroku (Antonio Vivaldi, Luiggi Boccherini i Domenico Giuseppe Scarlatti),  dziewiętnastowiecznych twórców (Joseph Haydn, Franz Schubet, Giuseppe Verdi, Gioacchino Rossini, Antonii Dvorak), po współczesnych, jak Francis Poulenc i Arvo Pärt. W Polsce muzykę do Stabat Mater skomponowali m. in.  Karol Szymanowski i Krzysztof Penderecki.

Utwór Giovanniego Battisty Pergolesiego należy do najczęściej wykonywanych kompozycji tego kompozytora. Co ciekawe ukończył go na kilka dni przed swoją przedwczesną śmiercią (zmarł w wieku lat 27 na gruźlicę). Pokazał w nim wielką kompozytorską dojrzałość. Jej echa odnaleźć można w wielu wspaniałych kompozycjach Wolfganga Amadeusza Mozarta.

Wykonanie utworu Pergolesiego do słów Iacopona da Todi oddającego boleść Matki Boskiej pod Krzyżem, staje się szczególnego rodzaju dopełnieniem do Liturgii Słowa Niedzieli Palmowej, która w czytaniu Ewangelii przypomina nam Mękę Zbawiciela i Jego Śmierć na Krzyżu. Odsyła nas do rzeczy ostatecznych zapewne tak, jak odsyłała do nich jego twórców – autora tekstu i kompozytora. Przeżywanie doświadczenia śmierci przygotowuje do przeżywania liturgii Triduum Paschalnego, ale też do refleksji nad sensem naszego życia  i jego kresem. W tych dniach pełnych tragicznych wieści, taka refleksja jest być może wielu z nas bardzo potrzebna.

Wykonawcy:

Dzieło Giovanniego Battisty Pergolesiego w Kaplicy kobierzyńskiego Szpitala wykonają:

Katarzyna Gierla – sporan, absolwentka Akademii Muzycznej w Krakowie na Wydziale Wokalno-Aktorskim, uczestniczka mistrzowskich kursów wokalnych pod kierunkiem wybitnych śpiewaczek i spiewaków, takich jak Charlotte Lehmann, Christiana Elsnera, Ingrid Kremling, Paul Esswood, Teresa Żylis-Gara, Claudio Desderi. Jest laureatką m.in. II Ogólnopolskiego Konkursu Wokalnego w Mławie, Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Jana Kiepury w Krynicy Zdroju – gdzie otrzymała Nagrodę Specjalną przyznaną  na wniosek Przewodniczącego Jury Wiesława Ochmana, a także wyróżnienie za najlepiej wykonaną arię polską. Wraz z Wiesławem Ochmanem otrzymała Nagrodę Województwa Małopolskiego – Ars Quaerendi w kategorii „Mistrz i Uczeń”. Także wspólnie z Wiesławem Ochmanem stworzyli projekt w Filharmonii Krakowskiej pt. „Sięgnąć do gwiazd”.

Joannna Wodo – alt

Pochodzi z Częstochowy, ukończyła Akademię Muzyczną w Krakowie. Kształciła się w wielu kierunkach, w klasie śpiewu, dyrygentury chóralnej, a także w prowadzeniu zespołów wokalnych. Dysponuje intrygującą, ciemną barwą głosu. W jej interpretacjach zachowuje chłodny rozum, a przy tym gorące serce.

Współpracowała z najwybitniejszymi artystami ze świata muzycznego, m. in. z Jose Carrerasem, Mariuszem Kwietniem, Bartłomiejem Chorążym. Nieobca pozostaje jej praca w zespole, przez wiele lat występowała na deskach Opery Krakowskiej, obecnie zatrudniona w chórze Polskiego Radia w Krakowie, a także w Cracow Baroque Consort.

Wojciech Stanisław Gracz – organy

W wieku 9 lat rozpoczął w rabczańskiej Państwowej Szkole Muzycznej naukę gry na fortepianie, którą kontynuował w Państwowej Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Krakowie. Jako pianista zdobył wyróżnienie w konkursie jazzowym „Summertime”, Kraków 2003. Następnie edukację muzyczną kontynuował na wydziale instrumentalnym w klasie organów prof. Andrzeja Białki i Wacława Golonki.

Uczestniczył w licznych kursach mistrzowskich z zakresu interpretacji i improwizacji muzycznej, jest zatrudniony na stanowisku nauczyciela w małopolskich szkołach muzycznych, w Domosławicach oraz w Suchej Beskidzkiej.  Współpracuje z zespołami Uniwersytetu Pedagogicznego, chórem Uniwersytetu Ekonomicznego, a także z oktetem wokalnym „Octava Ensemble”. Dokonał nagrań płyt CD wraz ze Scholą Gregoriańską przy Seminarium OO. Paulinów w Krakowie, na których zarejestrowano muzykę średniowiecza oraz epoki baroku. Od 2004 r. pełni posługę organisty, obecnie w kościele Matki Boskiej Częstochowskiej w Krakowie-Kobierzynie oraz w kościele Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie.

Instrument:

Organista grać będzie na instrumencie zbudowanym przez firmę Emil Hammer w 1958 roku. Ich pierwotnym miejscem instalacji był kościół ewangelicki w Rodenbergu (Niemcy). W 1979 roku tamtejsza parafia podjęła decyzję o budowie większych organów, a dotychczasowy instrument został sprzedany do Holandii. Zainstalowano go w kościele ewangelicko-reformowanym w Dirkshorn. Budynek kościelny został zamknięty 19 marca 2017 roku, a organy wystawiono na sprzedaż. Jesienią 2020 roku zostały przeniesione do kościoła rektoralnego przy Szpitalu Klinicznym im. dr. Józefa Babińskiego w Krakowie. Stało się tak za sprawą rektora ks. dr. hab. Jana Klimka oraz Wojciecha Gracza pełniącego funkcję organisty. Organy poświęcił 29 sierpnia 2021 r. podczas mszy odpustowej J. E. Bp. Jan Zając.

(materiały organizatorów)